لایه های بی بافت رشته جداگانه ای در دانشگاه ها ندارد و در بخشی از رشته نساجی بحث بی بافت ها تدریس می شود، در دانشگاه های سایر کشورها هم رشته مستقلی به نام منسوجات نبافته وجود ندارد.
منسوجات نبافته از چه زمانی مورد توجه قرار گرفت و تولید صنعتی آن از چه زمانی آغاز شد؟
تولید منسوجات نبافته صدها سال پیش در زمان ایران باستان به صورت تولید نمد مورد نظر قرار گرفت و در میان ایلات و عشایر مصارف زیادی داشت و تولید نمد به نقاط دیگر دنیا انتقال یافته پس منسوجات نبافته قدمت دیرینه تری نسبت به منسوجات بافته شده دارنده سایر کشورها هم به تدریج سیستم نمدبافی دستی به سیستم ماشینی تبدیل شد. مصارف منسوجات نبافته و تولیدات آن در ابتدا اندک بود و لایه های آن بیشتر به عنوان پرکننده استفاده می شد. تولید منسوجات نبافته در آلمان و انگلستان قدمت زیادی دارد و به تدریج تولید آن گسترش و توسعه یافت، بدین صورت هر بخش از این صنعت یکی از کشورها پایه گذاری و از آنجا به سایر کشورها سوق داده شده است. تمام کشورها تلاش می کنند لایه ای تولید نمایند که مشخصات آن به پارچه نزدیکترباشد مثلاً استحکام بیشتری داشته باشد وازقیمت کمتری نسبت به پارچه برخوردار باشد.
در حال حاضر منسوجات نبافته چه بخشی از بازار نساجی دنیا را شامل می شود و آینده آن را چگونه می دانید؟
منسوجات نبافته در سال های اخیر جزء صنایع بسیار فعال می باشد. همانطور که می دانید صنایع نساجی در اروپا رونق گذشته را ندارد و تولید به دلیل وجود کارگرایران و به کشورهای خاور دور و کشورهایی مانند اندونزی، مالزی، چین وهند منتقل شده است، در نتیجه نساجی هم با رکود مواجه می باشد اما در زمینه منسوجات نبافته باید بگویم که خوشبختانه سال هاست که روند رو به رشد خود را ادامه می دهد منسوجات نبافته رشته کاملاً متفاوتی از صنعت نساجی است ماده ای که در تولید منسوجات نبافته مورد استفاده قرار می گیرد درمصارف پارچه کاملا متفاوت است بی بافت ها در سال های اخیر دچار رکود نبوده است بنابراین آینده آن را روشن می دانم زیرا در تمام سیستم های ساختمانی، بیمارستانی و…. جایگاه خود را پیدا کرده است و به دلیل هزینه ارزان، سرعت ومتراژ تولید آن نسبت به منسوجات بافته مورد توجه تولید کنندگان و صنعتگران قرار دارد. برای مثال سرعت تولید لایه های پوشاک و نوار بهداشتی ۵۰۰ -۴۰۰ متر دردقیقه است هر اندازه سرعت تولید افزایش باید هزینه دستمزد کارگر به روی متراژ سرشکن می شود در نتیجه محصول نهایی ارزانتر می شود.
رشد منسوجات نبافته در متاطق مختلف دنیا از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۶
ممکن است روند توسعه و پیشرفت منسوجات نبافته به اندازه ای پیش رود که در مصارف روزمره مانند البسه و پوشاک مورد استفاده قرار گیرد؟
از جدیدترین سیستم های لایه های بی بافت اسپان لیس است که از فشارآب برای اتصال استفاده می کنند و تا حدودی درمصارف عام کاربرد دارد اما هنوز وارد صنعت پوشاک نشده است و کلاً لایه های بی بافت استحکام لازم برای جایگزینی پارچه در تولید پوشاک را ندارند. درپوشاک و مصارف روزمره، مساله کش آمدن بسیار مهم است ولی هنوز این مسئله درتولید منسوجات نبافته حل نشده است. نکته دیگر این که منسوجات نبافته فاقد تاروپود هستند و استحکام طول و عرض آن در مقابل منسوجات مراتب کمتر است. در حال حاضر در زمینه رنگ و طرح و نقشه هم منسوجات نبافته تنوع چندانی ندارند و به صورت لایه بیرونی و قابل مشاهده تولید نمی شوند مثلاً رنگ در تمام لایه های بی بافت مصرفی در صنعت کفش سفید یا مشکی می باشد و رنگهای دیگر از اهمیت کمتری برخوردار است. در زمینه لایی چسب مصرفی در پوشاک رنگ سفید، سیاه و مخلوط این دو وجود دارد و نیازی هم به تنوع رنگ احساس نمی شود. اکثر منسوجات بی بافت به عنوان کالای واسطه ای ساخته می شوند لذا رنگ نقش چندانی در آن ها ندارد مگر اینکه بخواهد برای لایه های بیرونی محصول از منسوجات نبافته استفاده شود. امروزه مطالعاتی پیرامون استفاده در مصارف عام و روزمره منسوجات نبافته آغازشده اما به نتایج گسترده ای دست نیافته اند.
به نقاط ضعف و قوت صنعت منسوجات نبافته اشاره نمائید:
الیاف منسوجات نبافته عمدتا از پلی استر، پلی پروپیلن، ویسکوز، نایلون، پلی آمید و اکریلیک است که قابل بازگشت به چرخه طبیعت نیستند لذا ممکن است این مسئله نقطه ضعف منسوجات نبافته محسوب شود اما اقدامی که در سیستم منسوجات نبافته مورد توجه قرار می گیرد، استفاده از ضایعات کارخانجات و تبدیل آنها به نوعی دیگر از لایه هاست، اگرالیاف قابل بازیافت باشد ذوب شده وبه عنوان افزودنی در صنایع پلاستیک مورد استفاده قرار می گیرد.
اگر بخواهید برای کارهایی خاص میان پارچه یا لایه نبافته را برای یک فرآیندی توضیح دهید یا انتخاب کنید، باید خصوصیات آنها را مورد مقایسه قرار دهید لذا منسوجات نبافته ضرّر خاصی ندارند و حتی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر از منسوجات بافته شده هستند در گذشته برای تولید لایی بیرونی پوشک و نوار بهداشتی، استفاده از الیافی که پایه های نفتی داشت ممنوع بود و فقط لایه نبافته تولید شده از الیاف ویسکوز را قبول داشتند، اما پس از برگزاری جلسات متعدد با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ثابت کردیم که الیاف PP می تواند جایگزین ویسکوز شود. در این صورت سرعت تولید افزایش می یابد البته PP خصوصیات مورد نیاز مانند قدرت جذب را ندارد اما عبور دهندگی آن عالی است مایع فقط از لایه PP عبور می کند و در توده میانی جمع می شود اما در سیستم ویسکوز، وقتی لایه رویی مرطوب می شود رطوبت را همان طورحفظ می کند و درتماس با پاهای کودک همیشه خیس است لذا موجب آزار وی می شود قبلا که بیشتر لایه های مصرفی در صنایع پوشک و نوار بهداشتی از خارج وارد می شد، در زمانی که شرکت های تولید کننده خارجی سیستم های قدیمی خود را با سیستم ترموباند جدید جایگزین نموده و از الیاف PP به جای ویسکوز استفاده نمودند شرکت های ایرانی می بایست از لایه های جدید ساخته شده از ۱۰۰ درصد PP استفاده کنند، زیرا تولید لایی ویسکوز مصرفی در صنایع پوشک و نوار بهداشتی به علّت گرانی و سرعت پایین تولید متوقف گردیده. همزمان شرکت های تولید کننده داخلی مانند ایران ریسه و رز الیاف اقدام به تولید الیاف پلی پروپیلن بهداشتی نموده و خطوط جدید ترموباند نیز در ایران مستقر شده و تولید آن با نظارت مؤسسه استاندارد آغاز شد. در حال حاضر از لایی های اسپان باند نیز در صنعت پوشک و نوار بهداشتی استفاده می گردد که بیشتر در تولید پوشک های کامل به علّت نیاز براستقامت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد ولی به طور کلی لطافت لایه های ترموباند از اسپان باند بیشتر است.